Manifest: Wat kunnen we doen?
Om een Voedseltransitie in gang te zetten is er heel wat nodig, zoals in de verschillende onderdelen over het vergroten van het aanbod, de vraag en de marktplaats voor lokaal voedsel te lezen is. Onderaan deze pagina komen we terug op de actiepunten voor burger, boer of instelling. Maar er zijn ook een aantal punten waarbij het nodig is dat onze overheidsinstellingen verantwoordelijkheid nemen en in actie komen. We roepen daarom in dit Voedselvisie – Manifest, 11 november 2017 onze bestuurders en volksvertegenwoordigers op om onderstaande punten op korte termijn te verwezenlijken.
Duurzaam Deltaplan
Een transitie vraagt visie en een plangerichte aanpak. Daarom vragen wij de provincie en gemeenten van Friesland om een ‘Duurzaam Deltaplan’ voor de duurzame ontwikkeling van ons platteland, met veerkracht voor klimatologische veranderingen en een focus op duurzame, gezonde en lekkere kwaliteitsproducten voor onze regio. Met een Voedselvisie en een actieplan. Gemeente Groningen en de regio Wageningen gingen u voor.
Kennisinstituut
We willen een publiek Frieslandbreed (of nationaal) kennisinstituut voor duurzame plattelandsontwikkeling dat de opgedane kennis binnen de Biologische Landbouw, de Natuurinclusieve Landbouw en de Permacultuurlandbouw bundelt en actief onderzoek doet naar die onderwerpen die nadere studie vragen. Kortom een ‘Lânsus’, zoals Wetsus dat voor watertechnologie is. Met daarbij expliciete aandacht voor de ontwikkeling van het aanbod van, de vraag naar en de marktplaats voor duurzame lokale kwaliteitsproducten. Een orgaan dat de ontwikkeling naar meer lokale duurzame productie, consumptie en een marktplaats kan promoten en begeleiden. Deze organisatie zou de regie moeten voeren op het wegnemen van de in deze voedselvisie gesignaleerde obstakels en de gehele sector mee op gang moeten brengen.
Meet en stuur
Om publieke financiering van deze omschakeling naar lokale duurzame productie en consumptie te rechtvaardigen en een marktwerking met inbegrip van deze maatschappelijke kosten en baten mogelijk te maken zijn nieuwe instrumenten nodig. Ontwikkel daarom instrumenten om de waarde van biodiversiteit, bodemvruchtbaarheid, dierenwelzijn, werkgelegenheid, het voorkomen van de uitstoot van broeikasgassen of juist de vastlegging van koolstof, versterking van sociale cohesie en gemeenschapsvorming ook financieel tot uitdrukking te brengen. Stuur met gemeenschapsgeld op die gewenste uitkomsten.
Geef ruimte
Geef ruimte in het ruimtelijke ordeningsbeleid (omgevingswet, ontgrondingswet) voor nieuwe vormen van landbouw, gemengde bedrijven, kleinschalige verwerking van voedsel (boerenkaas, boerenijs, zuivelaars, bakkerij), kleinschalig aanbod van voedsel (voedselcoöperaties, afhaalpunten, dorpswinkels, marktplaatsen, theetuinen, huiskamerrestaurants) en initiatieven voor kleinschalig toerisme. Sta creativiteit toe bij de herbestemming van leeggekomen boerderijen en stallen. Geef meer ruimte aan bomen en struiken in het landschap, essentieel voor het herstel van biodiversiteit en bodemvruchtbaarheid, bijvoorbeeld aansluitend aan percelen met reeds bestaande bebouwing. Pas wetgeving aan opdat lokale productie voor de lokale markt niet gebukt gaat onder de richtlijnen die opgesteld zijn om excessen in grootscheeps transport en wereldwijde handel in voedsel te voorkomen.
Ondersteun duurzame keuzes
Ondersteun de consumerende inwoner bij het maken van duurzame keuzes. Wijs met behulp van campagnes op het belang van duurzaam geproduceerd eten uit de buurt, onbewerkt, van het seizoen. Wordt als overheidsinstelling ‘launching customer’ en geef zelf het goede voorbeeld.
Jeugd
Voed de jonge consumerende inwoner op met een lokale Jong Leren Eten-campagne in samenwerking met GroenDoen. Laat schoolkinderen in contact komen met de boer in de buurt, diens land en producten en leer ze zelf eten te produceren (en bereiden) met schooltuinen.
Tuinen
Zorg voor professionele ondersteuning van en fysieke ruimte voor lokale vrijwilligersinitiatieven op het gebied van duurzaamheid, voedsel en natuurbeleving opdat zij voorzieningen en activiteiten kunnen ontwikkelen zoals natuur- en voedselonderwijs voor scholen, eetbaar groen in de openbare ruimte, dorpstuinen, schooltuinen, natuurspeel- en ontmoetingsplaatsen en duurzame volkstuinen.
Bescherm het landschap
Zet in op het behoud van het Friese Veenweide-landschap en voorkom daarmee uitstoot van broeikasgassen. Ontwikkel met het Wetterskip en de boeren een peilbeheer dat zo snel mogelijk een einde maakt aan het verlies van het veen. Ontwikkel met burgers, boeren en ondernemers alternatieven voor een duurzaam gebruik van deze gronden.
